Geografie

 

's Gravenmoer is een dorp in de gemeente Dongen (provincie Noord-Brabant)

 

De ontwikkeling en structuur van 's Gravenmoer zoals we nu kennen, is grotendeels te wijten aan de ontginning van het veengebied vanaf het eind van de dertiende eeuw. De ontginning is vanaf de hoge oeverwal van de Donge gestart. 
 

Toen de eerste bebouwing nabij de Donge in verval raakte, heeft zich, ter plaatse van de huidige Hoofdstraat, evenwijdig aan de rivier een nederzetting gevormd als een lang lint met tweezijdige agrarische bebouwing. Voor het bereiken van de drassige moergronden en voor het vervoer van de gestoken turf is vervolgens de Molenvaart aangelegd, die evenwijdig aan en naast de Dwarsdijk heeft gelegen. Later heeft zich evenwijdig aan de Hoofdstraat en de Molenvaart een tweede ontginningsbasis gevormd. De 's Gravenmoerse Vaart, waaraan deze tweede nederzetting is ontstaan, en de Vaartweg zijn vóór het midden van de 16e eeuw gegraven c.q. aangelegd. De beide nederzettingen en de Donge

werden in oost-westelijke richting verbonden door de Kerkdijk, Molendijk en Julianalaan.

De voor veenontginningen zo kenmerkende slagenstructuur van smalle, langgerekte percelen is voor een groot deel nog onveranderd. Hieronder zijn enkele (staf)kaarten van
's Gravenmoer terug te zien.

Gemeente 's Gravenmoer 1865
Uit: J. Kuyper - Gemeente-atlas van Noordbrabant, Leeuwarden 1865
 

Stafkaart 44G 's Gravenmoer 1947
 

Satelliet 's Gravenmoer
google/maps